بي‌اشتهايي عصبي؛‌بيماري خانم‌‌هاي جوان

بي‌اشتهايي مي‌تواند علل فيزيولوژيک داشته باشد يا از بيماري‌هايي عفوني و رواني ريشه بگيرد يا تحت تاثير عوامل اجتماعي و فرهنگي باشد. به همين دليل، وقتي فردي لاغر مي‌شود، ممکن است به يک علت فيزيولوژيک مثل پرکاري تيروييد يا به علت بيماري‌هاي مختلف مانند ايدز و سرطان و يا به علل رواني مانند اضطراب، استرس و افسردگي و يا به علل اجتماعي که تبليغ در مورد ظاهر لاغر است، باشد. اگر به دنبال زمينه‌هاي رواني ماجرا بگرديد، مي‌شنويد: «اختلالات خوردن اغلب نشانه‌‌اي از وجود مشکلاتي از قبيل کمال‌گرايي افراطي، فقدان مهارت‌هاي ابراز وجود يا پايين بودن احساس ارزشمندي است.»

بي‌اشتهايي عصبي در چه کساني شايع‌تر است؟
 

بي‌اشتهايي عصبي به‌طور عمده در دختران نوجوان يا زنان جوان مجرد روي مي‌دهد. بيشتر اين بيماران هوش بالايي دارند و از نظر شخصيتي درونگرا، لجباز، خود محور، آرمان‌گرا و کمال‌طلب و بيش از حد حساس هستند و رفتارهاي وسواسي و خود تنبيه‌گر در آنان ملاحظه مي‌شود. گاهي عواطفي همچون افسردگي، اضطراب، ترس و مشتقات آنها از قبيل احساس گناه و شرم در شخص برانگيخته مي‌شود و چنان شديد مي‌شود که دفاع‌هاي عادي روان‌شناختي را درهم مي‌ريزد، بنابراين عواطف شديد مذکور از طريق فرآيندهاي فيزيولوژيک ابراز مي‌شود و به جاي آنکه ذهن فرد از درد و رنج خويش سخن بگويد، اعضا و احشاي بدن سخن مي‌گويند. عاطفه ناخوشايند به صورت جسمي تظاهر مي‌يابد و جزء ذهني آن به ناخودآگاه سپرده مي‌شود. اين‌گونه بيماري‌ها عوارض جسمي واضحي دارند که ناشي از عوامل رواني است و در حيطه پزشکي روان‌تني (پسيکوسوماتيک) قرار مي‌گيرند. بي‌اشتهايي عصبي يکي از اين نا به‌ ساماني‌هاي روان‌تني است. مدرسه جديد، خانه يا شغل، از هم‌گسستن يک ارتباط، مرگ و يا بيماري‌هاي فردي که او را دوست داريم همه اين تغييرات مي‌تواند ناهنجاري‌هاي روحي را به دنبال آورد. ورزشکاران، کارکنان و فعالان هنري، هنرپيشه‌ها و شخصيت‌هاي تلويزيوني هم در معرض بي‌اشتهايي قرار دارند. ورزشکاراني که در ارتباط با بي‌اشتهايي هستند عمدتا شامل دوندگان، کشتي‌گيرها و ژيمناست‌ها مي‌شوند.

رسانه‌ها در بروز بي‌اشتهايي عصبي نقش دارند
 

رسانه‌هايي مانند تلويزيون و مجله‌هاي مد، مخصوصا در کشورهاي اروپايي و آمريکايي، ميدان رژه و نمايش زيبايي‌هاي پوست و استخواني و لاغر شدن است اما اينکه رسانه‌ها صرفا ارزش‌هاي اجتماعي را انعکاس مي‌دهند يا آن را به جلو مي‌برند مشخص نيست. در هر صورت، در معرض اين تصويرها قرار گرفتن مي‌تواند دختران و پسران جوان و زنان جوان را معتقد به اين کند که لاغري برابر است با موفقيت و جلب محبوبيت عامه. علايم رواني اين مشکل عبارتند از: افسردگي، اختلالات اضطرابي، اختلالات شخصيتي، اختلالات وسواسي و سوء مصرف دارو. همراهي بروز اين اختلالات با بي‌اشتهايي بيماري را نسبت به درمان خيلي مشکل مي‌کند. نشانه‌هاي ديگر شامل قطع قاعدگي، يبوست، کاهش سوخت و ساز بدن، کم‌آبي، خشکي پوست، ريختن موها و فعاليت بي‌قرارانه است.

اين بيماري از کي شروع مي‌شود؟
 

بي‌اشتهايي عصبي بيشتر در نوجوانان و در دوران بلوغ ديده مي‌شود ولي گاهي آغاز بي‌اشتهايي عصبي بين 10 تا 15 سالگي است و گرچه تعداد مبتلايان زياد به نظر نمي‌رسد اما توجه به اينکه حتي امروزه نيز در حدود 10 درصد مبتلايان در اثر بي‌اشتهايي عصبي مي‌ميرند، اهميت زيادي دارد. شروع بي‌اشتهايي مي‌تواند در ميانسالي و يا حتي در سن بالاتر هم باشد. بي‌اشتهايي عصبي به ندرت ممکن است در جنس مذکر ديده شود.
نوجواناني که دچار بي‌اشتهايي مي‌شوند بدن‌شان قادر نخواهد بود به اندازه کافي رشد کند. زنان جوان 10 برابر بيشتر از مردان در معرض خطر کم‌اشتهايي قرار دارند. هورمون استروژن حاضر در مايع آمنيوتيکي که جنين داخل آن قرار مي‌گيرد، مي‌تواند نقش مهمي در توسعه کم‌اشتهايي داشته باشد. اگر فردي با آنورکسي به شدت دچار سوءتغذيه شود، هر عضوي در بدن مي‌تواند آسيب ببيند، از جمله مغز، قلب و کليه‌ها. اين صدمه مي‌تواند حتي زماني که بي‌اشتهايي تحت کنترل است کاملا برگشت‌پذير نباشد.افراد با بي‌اشتهايي ممکن است به چند نوع از درمان نياز داشته باشند. اگر زندگي آنها در خطر فوري قرار دارد، آنها نياز دارند که در بخش اورژانس براي مواردي چون کاهش آب بدن، اختلالات آب و الکتروليت و يا مشکلات رواني بستري شوند. روان‌درماني، درمان‌هاي فردي و گروهي همگي مي‌توانند مفيد باشند.

بيماري مانکن‌ها
 

بي‌اشتهايان مشهور در طول تاريخ کم نبوده‌اند. ولي اگر بخواهيم به چند نمونه پرسروصدا و معروف اخير اشاره کنيم، مي‌توانيم از مانکن‌هاي زير اسم ببريم:آنا کارولينا رستون (عکس 1)، مانکن 21 ساله برزيلي که 3 سال پيش هنگام مرگ فقط 40 کيلوگرم وزن داشت، به بي‌اشتهايي عصبي دچار بود. همتاي اروگوئه‌اي او، اليانا راموس (عکس2) نيز مدت کوتاهي پس از او بر اثر نارسايي قلبي ناشي از بي‌اشتهايي عصبي در مراسم ويژه مد تسليم مرگ شد. کريستينا نايتلي (عکس3)، دختر شارمن مک دونالد و بازيگر فيلم جنگ ستارگان نيز از بي‌اشتهايي عصبي رنج مي‌برد. ايزابل کارو، مانکن معروف فرانسوي که از سن 13 سالگي وارد صنعت مد شد، حالا در سن 25 سالگي به بيماري آنورکسيا نروزا (بي‌اشتهايي عصبي) مبتلا است. احتمالا سولانژ ماگنانو (عکس4) 38 ساله را که روزگاري نه‌چندان دور «ملکه زيبايي آرژانتين» لقب گرفته بود بايد جديدترين قرباني جراحي زيبايي دانست. اما مسأله اين است که او نيز در اواخر عمر خود به بي‌اشتهايي عصبي دچار شده بود. درباره بريتني اسپيرز نيز گفته مي‌شود به علت اعتياد دچار بي‌اشتهايي شديد شده و در معرض جنون قرار دارد. اين فجايع که گفته مي‌شود از عوامل زندگي مدرن و به علت مشکلات رواني است، روان‌شناسان را بر آن داشته است که در مورد عوامل زيربنايي اين مشکل توجه و دقت بيشتري به خرج دهند.
منبع: http://www.salamat.com
ae